_
ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ-ΙΔΕΟΘΥΕΛΛΑ-BRAINSTORMING
ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ-ΙΔΕΟΘΥΕΛΛΑ-BRAINSTORMING
- Τι είναι?
Πιο συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτικός θέτει το θέμα εξέτασης, ζητάει από τους μαθητές ιδέες πάνω σε αυτό το θέμα. Ανεξάρτητα από το αν γνωρίζουν το θέμα, το ζητούμενο είναι να συμβάλουν στην εξέταση του ζητήματος με όποια ιδέα ή πρόταση έρχεται στο μυαλό τους, έστω και αν αυτή μοιάζει φανταστική. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός σημειώνει τις ιδέες στον πίνακα πιστά, χωρίς να υποδεικνύει τίποτα. Ύστερα εξετάζει τις γραμμένες λέξεις και τις κατηγοριοποιεί. Στη συνέχεια με τη τεχνική των ερωτήσεων-απαντήσεων ή της συζήτησης, οδηγεί την ομάδα σε σχολιασμό των κατηγοριών που προέκυψαν. Τέλος προβαίνει σε σύνθεση όσων συζητήθηκαν.
Ως μέθοδος διδασκαλίας επιτρέπει τη δημιουργική έκφραση. Όλοι μπορούν να εκφραστούν χωρίς να κριθούν ή να αξιολογηθούν. Αποτελεί μία ευχάριστη δραστηριότητα που βοηθά στο ξεπέρασμα των αναστολών αλλά και στη βελτίωση των ανθρωπίνων σχέσεων. Εφαρμόζεται συνήθως στην αρχή μιας διδακτικής ενότητας ή μιας δραστηριότητας. (Jaques, 2001)
2. Μελέτες περίπτωσης-Εφαρμογή
Εφαρμογή 1:
Στα πλαίσια του μαθήματος «Συνεργατική μάθηση και Νέες Τεχνολογίες» του μεταπτυχιακού προγράμματος «Ψηφιακές Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση», η συνάδελφος Μαρία Ξανθούλη παρουσίασε την τεχνική «Καταιγισμός ιδεών» στο μάθημα «Έκφραση-Έκθεση» Γ’ Λυκείου. Το θέμα ήταν η «θανατική ποινή» και η διαδικασία εξελίχθηκε ως εξής:
- Αρχικά, η Μαρία ανακοίνωσε το θέμα με το οποίο θα εμπλέκονταν οι μαθητές και την τεχνική την οποία θα εφαρμόζαμε.
- Ο κάθε μαθητής (φοιτητής στην προκειμένη περίπτωση) διατύπωνε λέξεις που του ερχόταν αυθόρμητα στο μυαλό ακούγοντας το θέμα «θανατική ποινή». Η κάθε λέξη σημειωνόταν στο Word και προβαλλόταν σε προβολέα έτσι ώστε να έχουν όλοι οι μαθητές κοινή οπτική.
- Η Μαρία, αφού συλλέξαμε και καταγράψαμε όλες τις λέξεις που μας ήρθαν στο μυαλό, μας παρότρυνε να σκεφτούμε κατηγορίες στις οποίες θα μπορούσαμε να εντάξουμε τις λέξεις που βρήκαμε.
- Ακολούθησε κατηγοριοποίηση των λέξεων με τη συμμετοχή και τις απόψεις όλων μας.
- Τέλος, συζητήσαμε για το ποια θα έπρεπε να ήταν η δομή μιας έκθεσης με θέμα τη «θανατική ποινή», τι θα βάζαμε στον πρόλογο, το κυρίως θέμα και τον επίλογο σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση των λέξεων.
Σχολιασμός
Ο καταιγισμός ιδεών παρουσιάστηκε από τη Μαρία με επιτυχία, καθώς κινητοποίησε όλους ανεξαιρέτως τους φοιτητές, που είχαν το ρόλο των μαθητών, ώστε να εκφραστούν ελεύθερα και αυθόρμητα. Το ενδιαφέρον κρατήθηκε αμείωτο από την αρχή μέχρι το τέλος και εκφράστηκαν πολλές απόψεις, αφού δεν αρκεστήκαμε στην εύρεση λέξεων αλλά επεκταθήκαμε και σε σχολιασμό, συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων και πρότερων γνώσεων.
Για την παρουσίαση της τεχνικής, χρησιμοποιήθηκε το Word ικανοποιητικά, αν και σε ορισμένα σημεία θα έπρεπε να υπάρχει καλύτερη προετοιμασία όσoν αφορά τη χρήση του. Η Μαρία χρησιμοποίησε τις δυνατότητες που παρέχει ο επεξεργαστής κειμένου, χρησιμοποίησε στήλες και διαφορετικό χρώμα για κάθε κατηγορία έτσι ώστε να δημιουργήσει εικόνες στο μυαλό των μαθητών και η κατηγοριοποίηση να γίνει με τρόπο ευανάγνωστο.
Αν θα έπρεπε να αναφέρουμε τα πλην της όλης διαδικασίας, αυτό θα ήταν ίσως το γεγονός ότι ο καταιγισμός ιδεών συνήθως χρησιμοποιείται για αφόρμηση και εντάσσεται στις εκπαιδευτικές τεχνικές, και γι’ αυτό διαρκεί λίγα λεπτά. Η Μαρία τη χρησιμοποίησε σαν μέθοδο από τη στιγμή που βάσισε ένα ολόκληρο μάθημα αποκλειστικά στον καταιγισμό ιδεών. Δε θα συμπεριλάβω λοιπόν στα αρνητικά το ότι βγήκαμε εκτός χρονικού ορίου γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, και επιπλέον γιατί οι στόχοι επιτεύχθηκαν και το μάθημα, παρ’ όλο που διήρκεσε παραπάνω, ήταν εποικοδομητικό και ενδιαφέρον.
Εφαρμογή 2:
Οι συμφοιτήτριές μας, Ελένη Σπίνου, Αθηνά Λεκκού και Ειρήνη Τσούμα χρησιμοποίησαν την τεχνική Καταιγισμός Ιδεών στο μάθημα των αγγλικών και πιο συγκεκριμένα στο θέμα Aids.
- Αρχικά, τα κορίτσια ανακοίνωσαν το θέμα με το οποίο θα εμπλέκονταν οι μαθητές και την τεχνική την οποία θα εφαρμόζαμε.
- Ο κάθε μαθητής (φοιτητής στην προκειμένη περίπτωση) διατύπωνε λέξεις που του ερχόταν αυθόρμητα στο μυαλό ακούγοντας το θέμα «Aids». Η κάθε λέξη σημειωνόταν στο tagul και προβαλλόταν σε προβολέα έτσι ώστε να έχουν όλοι οι μαθητές κοινή οπτική.
3. Μεταφερσιμότητα
O καταιγισμός ιδεών, εκτός του Word που χρησιμοποίησε η Μαρία, και το tagul που χρησιμοποίησαν τα κορίτσια, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με τα εργαλεία bubbls.us, Wallwisher κλπ.